Ở những phần trước, chúng ta đã bàn về ngân sách, cách đầu tư khôn ngoan và những bộ phận quan trọng nhất của hệ thống vinyl. Giờ là lúc nói về phần thú vị không kém: các loại mâm đĩa than đang có trên thị trường hiện nay.
Dù bạn đang tính mua một chiếc mâm dưới 10 triệu để nhập môn, hay ngắm nghía dần sang phân khúc audiophile cao cấp, thì câu hỏi vẫn là: Nên chọn loại nào hợp với cách nghe nhạc của bạn?
Mâm truyền đai (Belt-drive)
Đây là loại mâm phổ biến nhất dành cho người nghe nhạc tại gia. Với thiết kế truyền động qua một sợi dây đai nhỏ nối từ động cơ đến mâm xoay, loại mâm này tách biệt motor khỏi platter – giúp giảm rung và tiếng ồn.
Ưu điểm:
- Rung chấn được hấp thụ bởi dây đai nên âm thanh sạch hơn.
- Motor được cách ly tốt, không truyền nhiễu cơ học vào kim và rãnh đĩa.
Nhược điểm:
- Mô-men xoắn (lực quay) thấp, nên không phù hợp cho DJ (không thể scratch).
- Dây đai có thể bị giãn theo thời gian – bạn sẽ phải thay sau vài năm sử dụng.
Điển hình:
Các mẫu như Pro-Ject Debut Carbon EVO, Gold Note T-5 đều là lựa chọn rất ổn trong phân khúc entry và mid-range.
Mâm truyền động trực tiếp (Direct-drive)
Đúng như tên gọi, motor được gắn trực tiếp vào mâm xoay. Đây là loại mâm được giới DJ và phòng thu ưa chuộng vì khả năng kiểm soát tốc độ và lực quay mạnh mẽ.
Ưu điểm:
- Tốc độ ổn định, torque cao – không bị chậm lại khi bạn thao tác bằng tay.
- Không cần dây đai, không phải bảo trì phần đó.
Nhược điểm:
- Vì motor nằm ngay bên dưới platter nên có thể gây nhiễu âm (nếu thiết kế không tốt).
- Một số người cho rằng âm thanh của direct-drive hơi “lạnh” hoặc “cơ học” hơn belt-drive.
Điển hình:
Các dòng như Technics SL‑1200, Audio-Technica AT‑LP140XP, hoặc Pioneer PLX là những cái tên quen thuộc.
Mâm tự động hay thủ công?
Khi nói đến cách vận hành, bạn sẽ bắt gặp hai trường phái rõ rệt:
Mâm tự động (Automatic)
Ví dụ: Pro-Ject A1, Audio-Technica LP-70XBT
Bạn chỉ cần nhấn nút, tonearm sẽ tự di chuyển đến rãnh đầu tiên, và nâng lên sau khi đĩa chạy xong.
Phù hợp với người mới chơi, hoặc đơn giản là… bạn lười hạ kim.
Ưu điểm:
- Tiện lợi, tránh lỗi thao tác làm xước đĩa.
- Phù hợp để đặt trong phòng khách, bật rồi đi làm việc khác.
Nhược điểm:
- Có thêm bộ cơ điều khiển tonearm → có thể ảnh hưởng nhẹ đến độ chi tiết trong âm thanh.
Mâm thủ công (Manual)
Ví dụ: Pro-Ject Debut Pro, Rega Planar 2
Bạn sẽ tự tay hạ và nâng cần. Cảm giác rất analog, rất đã.
Ưu điểm:
- Ít cơ chế hơn, đường truyền tín hiệu sạch hơn.
- Âm thanh thường tự nhiên và tinh tế hơn nếu setup đúng.
Nhược điểm:
- Bạn cần tập hạ kim đúng điểm, ban đầu hơi khó vì người mới dễ run tay.
Còn Bluetooth thì sao? Có nên dùng?
Với nhiều người hiện đại, việc phát nhạc không dây từ mâm đến loa hay tai nghe Bluetooth nghe thật tiện. Và đúng là tiện thật!
Những mẫu như Sony PS‑LX310BT hay TEAC TN-400BTX tích hợp sẵn Bluetooth, bạn có thể kết nối ngay với loa di động, loa soundbar, tai nghe…
Nhưng nên cân nhắc:
- Với tai nghe hoặc loa Bluetooth phổ thông: Bluetooth rất đáng giá.
- Với hệ thống audiophile: Bluetooth (dù có aptX hay AAC) vẫn làm suy giảm tín hiệu so với kết nối analog qua dây RCA chất lượng.
Vì thế, phần lớn các mâm đĩa audiophile vẫn không hỗ trợ Bluetooth, để đảm bảo tín hiệu thuần analog không bị nén.
Tóm lại:
| Lựa chọn | Phù hợp với ai |
| Belt-drive | Người nghe nhạc tại nhà, ưu tiên chất âm tự nhiên |
| Direct-drive | DJ, người muốn độ ổn định tốc độ cao |
| Tự động | Người mới chơi, ưu tiên sự tiện lợi |
| Thủ công | Người yêu trải nghiệm analog truyền thống |
| Bluetooth | Người nghe cơ bản, không muốn dây dợ phức tạp |
Trong Tập 5, mình sẽ cùng bạn bàn sâu hơn:
Chi phí bao nhiêu là hợp lý?
Và đưa ra gợi ý cụ thể theo từng ngân sách.
